9 rzeczy, które powinniście wiedzieć o Cristobalu Balenciadze

1.Cristobal Balenciaga urodził się w 1855 roku w rybackim miasteczku w kraju Basków w Hiszpanii. Był jednym z trojga dzieci, a matka wychowujące je samotnie, była krawcową. Cristobal jako dziecko często pomagał matce w pracy, a w wieku 12 lat udało mu się zdobyć posadę praktykanta w pracowni innego krawca.

2. Jego pierwsze zainteresowanie modą przez duże „M” wywołała fascynacja kreacją lokalnej arystokratki, Markizy de Casa Torres, którą zaczepił na ulicy. Legenda mówi, że Markiza w odpowiedzi zaproponowała mu, aby spróbował skopiować samodzielnie ten model i stała się od tej pory jedną z jego największych patronek i, oczywiście, klientek.

1950 r.

3. Swój pierwszy butik otworzył w 1919 roku w San Sebastián, ale jego biznes szybko powiększył się o kolejną filię w Madrycie. Oba sklepy nosiły nazwę „Eisa”, która stanowiła skrót od panieńskiego nazwiska jego matki – Eisaguirre. Balenciaga znany był w tym okresie z tego, że regularnie podróżował do Paryża i nabywał ubrania od największych, w tym Chanel, Vionnet, Lelonga i Schiaparelli. Po powrocie rozkładał je na czynniki pierwsze i analizował wykorzystane techniki oraz specjalne triki, które charakteryzowały każdego z tych twórców. Pomimo tego, że jego projekty od samego początku chętnie nosili członkowie hiszpańskiej rodziny królewskiej i arystokracji, niesprzyjająca sytuacja geopolityczna i ekonomiczna zmusiła go do zamknięcia butików i przeprowadzki do Paryża, gdzie w 1937 otworzył swój dom mody.

4. Balenciaga był homoseksualistą, chociaż nigdy oficjalnie nie ujawnił swojej orientacji. Miłością jego życia (oraz partnerem biznesowym) był francusko-rosyjski milioner Vladzio Zawrorowski d’Attainville, który bardzo mocno pomógł mu w zebraniu funduszy na początki działalności. Kiedy w 1948 d’Attainville zmarł, Balenciaga był do tego stopnia zdruzgotany, że rozważał nawet zamknięcie interesu.

Cristobal Balenciaga w 1968 roku

5. Na szczęście zmienił zdanie, a lata 50. były czasem przełomu w którym o Cristobalu nie tylko usłyszała cała Europa, ale dokonała się prawdziwa rewolucja w rozumieniu i interpretowaniu kobiecej sylwetki. Balenciaga szybko zasłynął jako mistrz krawiectwa i, przede wszystkim, konstrukcji, której świat mody do tej pory jeszcze nie widział. Wszystko zaczęło się od fasonu, który legendarna redaktorka mody Carmel Snow, zwykła nazywać „pół-dopasowanym lookiem”. Był on dopasowany z przodu, ale pełny i falujący z tyłu i stanowił punkt wyjścia do późniejszych rewolucyjnych fasonów – sukienki-worka („sack dress”), tunik, trapezowych, rozkloszowanych fasonów, które później nazwano „baby-doll”, a także sukienek mini projektowanych w kolejnych latach przez Courreges czy Mary Quant.

6. Rewolucja dokonana w latach 50. przez Balenciagę polegała głównie na transformacji sylwetki poprzez zniwelowanie talii i poszerzenie linii ramion (ten drugi zabieg widać też obecnie w twórczości Demny Gvasalii dla domu mody). Pod koniec dekady Cristobal zaprojektował słynną sukienkę o fasonie tuniki, a zanim świat mody na dobre wszedł w lata 60., lwią część jego twórczości stanowiły projekty z wykorzystaniem linii „Empire”- sukienki z bardzo wysoką talią i płaszcze o kroju przypominającym kimono. Kroje projektów Balenciagi w fenomenalny sposób eksponowały także dodatki – opuszczone i pogłębione dekolty podkreślały naszyjniki, a skrócone rękawy – nadgarstki ozdobione oczywiście pięknymi bransoletkami.

słynna „sack dress”

7. Wiele osób nazywa Balenciagę „Margielą połowy wieku”. Nie sposób się z tym nie zgodzić – podobnie jak obecnie belgijski projektant, tak hiszpański kreator przez całą swoją karierę stanowił jedną wielką enigmę. W swoim życiu udzielił tylko jednego wywiadu i nigdy nie ukłonił się publiczności po pokazie. Aura tajemniczości wokół jego osoby urosła do takich rozmiarów, że zirytowani dziennikarze zaczęli spekulować, czy… w ogóle istnieje.

8. W 1962 roku amerykański „Vogue” napisał: „Praktycznie od pierwszego dnia działalności jego paryskiego salonu w 1937, Balenciaga jest postrzegany jako wielki lider świata mody; co zrobi dzisiaj, inni projektanci zrobią jutro lub za rok – on już jednak wtedy znowu będzie w innym miejscu”. To zdanie idealnie podsumowuje pozycję Cristobala i szacunek, jakim darzyła go branża, łączne z innymi wielkimi nazwiskami tworzącymi w tamtym czasie. Christian Dior nazywał go „mistrzem nas wszystkich”, a Chanel zwykła mówić, że „(…)jest jedynym twórcą couture w prawdziwym znaczeniu tego słowa – inni to po prostu projektanci mody”. Kiedy w 1972 roku wiadomość o śmierci Balenciagi magazyn „Women’s Wear Daily” zakomunikował słowami „Król nie żyje”, nikt w świecie mody nie miał wątpliwości o kogo chodzi.

9. Cristobal Balenciaga był introwertykiem, ale też ogromnym perfekcjonistą, a według niektórych jego obsesyjna dbałość o szczegóły urastała niekiedy do chorych wręcz rozmiarów. Z pozoru chłodny i surowy, większość godzin spędzanych w atelier poświęcał na dopracowywanie i upraszczanie cięć i krojów. Podobnie jak Madame Vionnet, nigdy nie zaczął projektu od wykonania rysunku – zawsze początkiem była praca z materiałem. Jego ubrania nie były tworzone po to, by zadowalać klientki, lecz po to, by zadowolić jego samego.