Przyjmowana przez pacjentki tabletka „dzień po” ma za zadanie chronić przed nieplanowaną ciążą, jeśli kobieta odbyła ryzykowny stosunek seksualny. Czy jednak każdy może ją przyjąć od ręki? Kiedy nie powinno się stosować antykoncepcji awaryjnej i dlaczego? Więcej informacji na ten temat zebraliśmy w poniższym artykule. Zapraszamy!
Czym są tabletki „dzień po” i jak działają?
Tabletki zaliczane do grupy hormonalnych środków antykoncepcyjnych awaryjnych to preparaty, których zadanie polega na zapobieganiu zajściu w ciążę, gdy kobieta nie planuje powiększania rodziny. Tabletki „po” nie są przeznaczone do stosowania jako podstawowa metoda antykoncepcyjna, natomiast mogą pomóc w sytuacjach awaryjnych. Podstawowy mechanizm działania tych środków opiera się na hamowaniu lub opóźnianiu owulacji. Brak uwolnienia komórki jajowej w porę może natomiast skutkować tym, że plemniki uwolnione do dróg rodnych kobiety obumrą, zanim zdążą do komórki jajowej dotrzeć.
Kto i kiedy może stosować tabletki „dzień po”?
Tabletka „dzień po” może być pomocna, jeśli kobieta współżyła bez zabezpieczenia lub odbyła współżycie z wykorzystaniem zawodnej metody antykoncepcyjnej (np. pęknięta prezerwatywa). Nie każdy wie, ale skuteczność tabletek „dzień po” zależy w głównej mierze od tego, jak szybko pigułka zastanie przez kobietę połknięta. Biorąc pod uwagę podstawowy mechanizm działania antykoncepcji awaryjnej, tabletka „dzień po” po owulacji może już nie być skuteczna. Nie można jednak kupić w aptece od ręki tabletek „po” i wcale nie chodzi o to, czy tabletki „dzień po” są legalne, a raczej kto może z nich skorzystać. Potrzebna jest recepta wystawiona przez lekarza, a tą otrzymać można, chociażby zdalnie na stronie TabletkaDzienPo i podobnych portalach.
Antykoncepcja awaryjna w Polsce jest legalna, jednak nie dla każdego dostępna. Nie wystarczy jednak jedynie zgłosić się do lekarza, aby otrzymać od niego receptę na antykoncepcję awaryjną. Niezbędne jest sprawdzenie przez lekarza, czy dana osoba może bezpiecznie pigułkę przyjąć, a w tym celu przeprowadzany jest wywiad medyczny. Jeśli w wywiadzie medycznym lekarz znajdzie przeciwwskazania do tego, aby kobieta mogła przyjąć pigułkę „po”, nie będzie mógł jej wystawić e-recepty. Jeśli natomiast przeciwwskazań nie znajdzie, e-recepta szybko wysłana będzie do niej SMS-em.
Kiedy nie należy stosować tabletki „dzień po”?
Wcześniej już wspomniano, że pacjentki z przeciwwskazaniami nie powinny stosować antykoncepcji awaryjnej. Podstawowym przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na składnik czynny lub pomocnicze tabletki „po”. Tu jednak warto wiedzieć, że pacjentka uczulona na octan uliprystalu może przyjąć tabletkę „po” z lewonorgestrelem i odwrotnie. Przeciwwskazaniem do przyjęcia tabletki „dzień po” jest również ciąża już istniejąca lub chociażby podejrzenie, że pacjentka może być już w ciąży. Antykoncepcja awaryjna nie ma co prawda działania wczesnoporonnego, jednak nie powinna być przyjmowana już w momencie, kiedy pacjentka jest w ciąży.
W niektórych przypadkach nie zaleca się antykoncepcji awaryjnej przy ciężkich chorobach wątroby, przebytej w przeszłości ciąży pozamacicznej lub zapaleniu jajowodów, a także przy ciężkiej astmie. Przeciwwskazaniem może być też stosowanie przez kobietę (obecnie lub do 4 tygodni wstecz) niektórych leków, w tym niektórych antybiotyków, leków wykorzystywanych przy leczeniu padaczki, a także przy zakażeniach wirusem HIV, gruźlicy i zakażeniach grzybiczych. Szczegółowo temat omówiony jest w ulotce każdego z leków z grupy antykoncepcji awaryjnej. Tabletek „po” nie można też nadużywać, więc jeśli kobieta korzysta z nich zbyt często lub np. w danym cyklu już przyjmowała antykoncepcję awaryjną, również nie powinna przyjmować kolejnej pigułki.
