Rewitalizacja Katowic: Kwartał Dworcowa – miejsce, w którym historia łączy się ze współczesnością

Wkrótce centrum Katowic wzbogaci się o kolejne wyjątkowe miejsce – wszystko za sprawą rewitalizacji zabytkowego kwartału kamienic znajdujących się naprzeciwko dawnego dworca kolejowego. Inwestycja Kwartał Dworcowa nie tylko przywróci blask historycznej zabudowie, ale też – poprzez wprowadzenie wielu nowych funkcji – wzmocni atrakcyjność centrum miasta.

Od kilkunastu lat Katowice konsekwentnie zmieniają swoje oblicze. Ważną rolę w procesie rozwoju miasta odgrywa rewitalizacja, w którą coraz częściej angażują się prywatni inwestorzy. Dostrzegają potencjał zabytkowej, choć wielokrotnie mocno zaniedbanej tkanki miejskiej. Odnawiają historyczną zabudowę i tworzą nowe przestrzenie publiczne. Doskonałym tego przykładem jest rozpoczynająca się właśnie inwestycja w katowickim Śródmieściu – Kwartał Dworcowa.

Nowe życie starych kamienic

Przez lata ulica Dworcowa była zaniedbaną przestrzenią wykorzystywaną głównie jako parking. Przylegające pierzeje straszyły pustką i zniszczonymi elewacjami budynków. Jednak obecnie ten stan się zmienia. Kolejne obiekty przechodzą gruntowne remonty. Niedawno miniony blask odzyskał stary dworzec – pieczołowicie odrestaurowano detale elewacji w stylu wiedeńskiej secesji.

Dzięki temu ulica Dworcowa zmieniła się w atrakcyjną przestrzeń publiczną, która już dziś przejmuje rolę reprezentacyjnego placu. Wokół powstają kolejne hotele, kawiarnie i restauracje. Miejsce tętni życiem i oferuje mieszkańcom wiele możliwości spędzania czasu. Spektakularnym dopełnieniem metamorfozy ulicy Dworcowej będzie przebudowa kwartału zlokalizowanego vis a vis dawnego dworca.

Pomiędzy 2015 a 2023 rokiem katowicka Grupa Epione nabyła od różnych instytucji i osób prywatnych 11 kamienic tworzących pierzeję między ulicami Dyrekcyjną i Mielęckiego. Budynki wzniesiono w latach 70. XIX wieku. Mieściła się w nich siedziba dyrekcji kolei i jej agendy. W latach 60. XX wieku kompleks przekształcono na przychodnie kolejowe.

– Kupiłem te kamienice, gdyż zauroczyły mnie swoim położeniem, wyglądem i otoczeniem. Nie ukrywam, że towarzyszył temu wątek sentymentalny – niegdyś byłem pracownikiem istniejącej tam Przychodni Lecznictwa Kolejowego, więc często bywałem w tym budynku. Początkowo zamierzałem otworzyć tam przychodnie, ale władze miejskie postanowiły stworzyć z placu dworcowego „miejski salon”, co wpłynęło na zmianę planów – mówi Narcyz Wrześniewski, prezes zarządu Grupy Epione.

Przez dziesięciolecia zabytkowe budynki przy ulicy Dworcowej traciły swoją rangę. Kolejne, doraźne przebudowy pozbawiły istniejącą strukturę miejską jej wystroju i historycznego detalu. Przypadkowe nadbudowy w dużej mierze zatarły pierwotny charakter zabudowy.

Inwestor od kilku lat przygotowuje plany przywrócenia budynkom dawnej świetności i przekształcenia kwartału w atrakcyjny kompleks usługowy.

– Zdecydowaliśmy się na wybór starych, niszczejących kamienic jako miejsca inwestycji z kilku powodów. Po pierwsze, widzieliśmy w nich ogromny potencjał do rewitalizacji i przywrócenia ich dawnej świetności. Po drugie, lokalizacja kamienic była dla nas bardzo atrakcyjna – znajdują się one w sercu historycznego centrum miasta. Po trzecie jako firma zobowiązana do zrównoważonego rozwoju chcieliśmy przyczynić się do ochrony dziedzictwa architektonicznego poprzez odrestaurowanie zabytkowych obiektów. Dodatkowo inwestycja w tak unikalne budynki miała potencjał przyciągnięcia uwagi i zainteresowania klientów, co było istotne z perspektywy rozwoju naszej firmy. Wreszcie, wybór kamienic był również podyktowany naszym pragnieniem wniesienia wkładu w odnowienie lokalnej społeczności poprzez stworzenie nowych miejsc pracy i ożywienie tego historycznego obszaru – podkreśla Krystian Szafrański, manager ds. marketingu i rozwoju Grupy Epione.

Na początku 2024 roku inwestycja otrzymała pozwolenie na budowę. Dzięki temu za kilka miesięcy możliwe będzie rozpoczęcie prac remontowo-budowlanych. Jak informuje Grupa Epione, trwa właśnie przetarg, który ma wyłonić generalnego wykonawcę prac budowlanych. Jego rozstrzygnięcie powinno nastąpić do końca czerwca.

Z szacunkiem dla tradycji

Grupa Epione zdecydowała się na współpracę z pracownią Konior Studio, która – oprócz projektowania spektakularnych budynków dla kultury – mocno angażuje się w projekty miejskie związane z rewitalizacją historycznej zabudowy. Od ponad 2 lat głównym architektem projektu jest Tomasz Konior, znany z projektów budynków przeznaczonych dla muzyki, w tym słynnego NOSPR-u, w którym znajduje się jedna z najlepszych sal koncertowych na świecie.

Architekci z Konior Studio zebrali dostępny materiał archiwalny. Na podstawie przygotowanej przez nich dokumentacji zostanie odtworzony pierwotny charakter historycznych fasad. Zrekonstruowane zostaną bogate zdobienia, w tym zniszczone gzymsy i balkony. Obcą nadbudowę zastąpi nowoczesna struktura, która skalą nawiąże do sąsiadującej zabudowy. Jej owalny narożnik podkreśli lokalizację znajdującej się tam niegdyś kopuły. Partery kamienic będą dostępne wprost z poziomu chodnika. Znajdą się tam przestronne wejścia do poszczególnych budynków, lokale gastronomiczne i usługowe. W części podziemnej zaplanowano parking dla samochodów i rowerów.

Nowe funkcje i usługi w centrum Katowic

We wnętrzach przebudowanych kamienic powstaną nowe przestrzenie, które zostaną zaadaptowane na potrzeby lokali usługowych i biur. Dołączą do nich także dwa hotele marek należących do portfolio Marriott International: Tribute Portfolio oraz Fairfield by Marriott. Razem zapewnią gościom prawie 250 pokoi.

– Jesteśmy bardzo dumni, że możemy być częścią projektu Kwartał Dworcowa w Katowicach z dwoma obiektami hotelowymi marek Tribute Portfolio oraz Fairfield by Marriott. Dla Fairfield by Marriott będzie to jednocześnie debiut na polskim rynku, na którym obecnie mamy 24 hotele. Cieszymy się, że inwestor, Grupa Epione, zdecydowała się na współpracę z Marriott International – komentuje Janusz Mitulski, Senior Director Central & Eastern Europe, International Hotel Development, Marriott International.

Wszystko wskazuje na to, że Katowice zyskają wysokiej jakości, unikalną przestrzeń powstałą w wyniku rewitalizacji historycznego kwartału. Ambicją twórców Kwartału Dworcowa jest wytyczenie nowych trendów rewitalizacji, wykorzystujących tradycję zwartej zabudowy mieszczańskich kamienic o atrakcyjnej formie i nowoczesnej funkcji.