Artystki, modelki, kolekcjonerki – w tegorocznym programie kina letniego w Muzeum Narodowym w Warszawie oczami reżyserów i reżyserek prześledzimy udział kobiet w budowaniu nowoczesnego życia artystycznego: od połowy XIX wieku aż po czasy nam współczesne. Będzie to także rozwijająca się w kolejnych filmach opowieść o emancypacji artystek: walki o równouprawnienie w dostępie do szkolnictwa artystycznego, miejsca w galeriach i muzeach, widoczności w życiu publicznym oraz w historii sztuki. To historie o zrzucaniu gorsetów – krępujących wolność konserwatywnych norm społecznych i obyczajowych oraz o odwadze artystek do mówienia własnym głosem i poszukiwania kobiecego spojrzenia w świecie sztuki zdominowanym przez mężczyzn.
Cykl filmowy Kina Letniego to również mozaikowy obraz wyzwań, z jakimi mierzyły i nadal mierzą się kobiety, łączące aktywność zawodową z życiem prywatnym. Sztuka zawsze była przestrzenią dla eksperymentu, radykalnych decyzji artystycznych i osobistych, wychodzących poza przestrzeń pracowni czy galerii, mających wpływ na życie prywatne. W programie znajdą się zarówno fabuły, jak i filmy dokumentalne, pokazujące z różnych perspektyw, że zwrot feministyczny zapoczątkowany przez niepokorne dziewiętnastowieczne artystki trwa nadal. Zmienił się świat, zmieniła się obyczajowość i technologie, przesunęły się akcenty w dążeniach do równouprawnienia, jednak emocje i wyzwania, przed jakimi stoją artystki, wydają się zaskakująco podobne do tych, które przeżywają filmowe bohaterki tej edycji Kina Letniego.
HARMONOGRAM
6 lipca / 21:30
W gorsecie [Corsage], reż. Marie Kreutzer, Austria, Francja, Niemcy, Luksemburg 2022, 113’
Jeden z najgłośniejszych filmów ostatnich miesięcy! Wibrujący, błyskotliwy, obdarty z laurkowego pudru. Nagrodzona w Cannes wspaniała Vicky Krieps („Nić widmo”) w roli Sisi – skandalistki, rewolucjonistki i najbardziej intrygującej kobiety tamtej epoki. Opowiedziana z pazurem ponadczasowa i uniwersalna opowieść o wolności.
Piękna i charyzmatyczna Sisi po ponad dwóch dekadach ma już serdecznie dość spiętego świata austriackiej monarchii, a reprezentowanie cesarstwa to ostatnia rzecz, na jaką ma ochotę. O wiele bardziej ekscytująca wydaje jej się dekadencja – wyrusza więc w wielką podróż po Europie, aby spotkać się z dawnymi przyjaciółmi (i rozniecić na nowo dawne fascynacje). Jednak dworskie obowiązki wzywają ją z powrotem, a jej próby uczynienia życia bardziej ekscytującym wywołują szok i zgorszenie. Czy Sisi wymyśli sposób na to, by mogła żyć tak, jak naprawdę chce?
(Źródło: Filmweb)
13 lipca / 21:30
Hilma Af Klint. Pionierka abstrakcji [Beyond the Visible – Hilma af Klint], reż. Halina Dyrschka, Niemcy 2019, 94’
Hilma af Klint (1862-1944) była szwedzką malarką, wyprzedzającą Kandinsky’ego pionierką abstrakcjonizmu, skazaną na dekady niebytu i kurzu. Film zagłębia się w archiwa – w tym stosy notatników, które pozostawiła po sobie malarka – by zrekonstruować jej drogę artystyczną, od wczesnego zainteresowania botaniką, matematyką, astronomią i nawigacją (była córką kapitana), przez studia w Akademii Sztuk Pięknych i tradycyjną karierę ilustratorki i portrecistki, po fascynację spirytualizmem w artystycznych kręgach Sztokholmu i teozofią. Reżyserka Halina Dyrschka wpisuje malarkę w dwa główne konteksty – historię nauki, której Hilma af Klint stała się niespodziewaną kronikarką, i historię sztuki, w której się nie zmieściła. W losach jej spuścizny odbijają się wybiórcza logika obiegów sztuki i kaprysy rynku artystycznego. Ale też spełniona obietnica archiwalnych poszukiwań i nadzieja odzyskiwanego kobiecego dziedzictwa. (Klara Cykorz, Źródło: Her Docs Film Festival)
Współpraca: Ambasada Szwecji
20 lipca / 21:30
Portret kobiety w ogniu [Portrait de la jeune fille en feu], reż. Celine Sciamma, Francja 2019, 120’
Nagrodzony w Cannes za scenariusz film Céline Sciammy ubiera w XVIII-wieczny kostium jak najbardziej współczesne pragnienia i uczucia. Ich wyrazicielkami są szykowana do aranżowanego małżeństwa arystokratka Heloiza oraz jej portrecistka – wyemancypowana Marianne. Portret ma powstawać w sekrecie: Heloiza nie chce bowiem pozować, buntując się w ten sposób przeciwko przymusowemu zamążpójściu. Intymna więź, jaka nieoczekiwanie rodzi się pomiędzy bohaterkami, stanie się siłą zdolną przełamać niejedno tabu.
Ta opowieść o intensywnej, zmysłowej chwili utrwalonej w dziele, o miłości i kobietach przekraczających swój czas jest także hołdem oddanym wszystkim zapomnianym artystkom, których twórczość od wieków jest skutecznie pomijana w kanonie sztuki.
(Źródło: Nowe Horyzonty)
Współpraca: Instytut Francuski
27 lipca /21:30
Gritt, reż. Itonje Søimer Guttormsen, Norwegia 2021, 118’
Gritt, aspirująca artystka, prekariuszka i awanturnica z pomysłami, orbituje na obrzeżach norweskiego świata sztuki. Stara się wydrzeć dla siebie choć kawałeczek tortu, którym zajadają się uznani artyści z tłusto dofinansowanymi projektami, wpływowi krytycy i ambitni galerzyści. Chce zrobić zaangażowany spektakl teatralny „The White Inflammation”, lecz nie potrafi ująć w słowa, o czym dokładnie ma on być. Pewnie dlatego trudno jej uzyskać dofinansowanie. Gritt jest przekonana, że Norwegia popada w marazm, chce więc odprawić na fiordach Oslo magiczny performance, który zdejmie z całej Skandynawii klątwę apatii. Tragedia polega na tym, że nikt nie chce słuchać tego, co Gritt ma do powiedzenia. Na domiar złego kolejne drzwi zatrzaskują się jej przed nosem. Z każdym kolejnym rozczarowaniem niespokojna praca kamery staje się coraz bardziej opresyjna, odzwierciedlając chaos w głowie i życiu młodej kobiety. Jednocześnie film subtelnie sugeruje, że wszystko mogło potoczyć się inaczej. Czy Gritt gdzieś po drodze przegapiła zakręt?
(Źródło: Filmweb)
3 sierpnia / 21:00
Pamiątka: Część II [The Souvenir: Part 2], reż. Joanna Hogg, Wielka Brytania, Irlandia, USA 2021, 106’
W następstwie burzliwego związku z charyzmatycznym i manipulującym starszym mężczyzną, Julie przeprowadza się do domu, aby zdystansować się od wspomnień o ich związku. Jednak nie może uciec od potrzeby przetworzenia ostatnich wydarzeń. Wraca do Londynu, do szkoły filmowej i próbuje odzyskać swoje życie.
(Źródło: Filmweb)
10 sierpnia / 21:00
Śruba [Boreg], reż. Shira Geffen, Izrael 2014, 89’
Uznana jerozolimska artystka Michal zamawia nowe łóżko, którego nie jest w stanie skręcić z powodu brakującej śrubki. W wyniku jej interwencji z magazynu zostaje zwolniona odpowiedzialna za to rzekome zaniedbanie Palestynka Nadine. Losy dwóch kobiet krzyżują się ponownie, gdy w wyniku pomyłki na żydowsko – palestyńskim punkcie kontrolnym zostają nawzajem zesłane do życia po obcej stronie granicy…
(Źródło: Filmweb)
17 sierpnia / 21:00
Kłopot Asty [Ich will mich nicht künstlich aufregen], reż. Max Linz, Niemcy 2014, 84’
Młoda przebojowa kurator sztuki Asta Andersen przygotowuje w Berlinie nową wystawę poświęconą kinu. Jednak żeby móc ją zorganizować, potrzebuje pieniędzy. Odwiedza więc różne instytucje kultury, korzysta też ze swoich znajomości, starając się dotrzeć do odpowiednich źródeł finansowania.
(Źródło: Filmweb)
24 sierpnia / 21:00
Malarka i złodziej [Kunstneren og tyven], reż. Benjamin Ree, Norwegia 2020, 102’
Barbora Kysilkova, czeska malarka żyjąca w Oslo, dowiaduje się o kradzieży dwóch z jej obrazów wystawionych w lokalnej galerii. Dzięki nagraniom kamer ochrony szybko dochodzi do aresztowania i procesu sądowego złodziei. Obecna na rozprawie Barbora proponuje spotkanie skazanemu Karlowi-Bertilowi Nordlandowi. Pragnie przede wszystkim odzyskać obrazy, ale fascynuje ją też osobowość przestępcy i postanawia namalować jego portret. Pomiędzy złodziejem a autorką skradzionych dzieł nawiązuje się nić przyjaźni.
(Źródło: Filmweb)
31 sierpnia / 21:00
Koniec ze strachem [The End of Fear], reż. Barbara Visser, Holandia 2018, 70’
Kto się boi czerwieni, żółci i błękitu? Film o wcale niesymbolicznym „morderstwie” obrazu Barnetta Newmana, a w szerszym planie o wandalach w świecie sztuki. Dlaczego tak często sztuka współczesna wzbudza strach i agresję? Czy takie reakcje są wyrazem ludowej nienawiści wobec utożsamianych ze sztuką elit? Barbara Visser w swoim filmowym śledztwie bada różne hipotezy leżące u podstaw współczesnego ikonoklazmu. W 1986 roku XY rzucił się na płótno Newmana w Stedelijk Museum i nożykiem introligatorskim pociął je na wąskie paski. Był to jeden z najbrutalniejszych ataków na dzieło sztuki, a próby jego odrestaurowania skończyły się równie katastrofalnie. Visser, reżyserka i artystka, odwiedza scenę zbrodni i dekonstruuje kolejne odsłony dramatu, obnażając emocje, jakie sztuka wzbudza w odbiorcach, i mechanizmy rządzące artworldem.
(Źródło: Filmweb)
Kuratorka: Ewa Szabłowska
Wydarzenie towarzyszy wystawom „Bez gorsetu. Camille Claudel i polskie rzeźbiarki XIX wieku” oraz „MNW Kolekcjonuje. Zakupy z lat 2017-2022”.
Cykl Kino Letnie „SELF MADE” jest realizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Nowe Horyzonty.
Partnerem wydarzenia jest Filmowa Stolica Lata.
