Ze statystyk wynika, że tylko 9% Polaków zrobiło test w kierunku HIV. Szacuje się̨, że w Polsce ponad 50% osób żyjących z wirusem nie jest świadomych zakażenia. To największy odsetek w Unii Europejskiej. Kampania społeczna „Koniec AIDS” przyłącza się do akcji #zostanwdomu i wprowadza domowe testy na HIV. Bezpłatny, szybki test diagnostyczny można zamówić przez specjalną stronę internetową.
Lęk przed wykonaniem badania na HIV to przede wszystkim lęk przed nieuleczalną chorobą, jaką jest AIDS. Ludzie wciąż traktują zakażenie HIV jak wyrok śmierci. Tymczasem nie jest to prawda: zakażenie HIV nie równa się AIDS, a każdy wynik testu na HIV jest dziś dobry. „Dzięki szybkiej diagnozie możemy skutecznie przeciwdziałać rozwojowi HIV. Leki na HIV są w Polsce całkowicie refundowane, a ich działanie jest tak skuteczne, że osoba przyjmując je regularnie jest nie zakażająca – jej poziom wirusa we krwi jest niewykrywalny.” – tłumaczy autorka projektu, Agata Stola z Fundacji Edukacji Społecznej. „Właściwie wszystko, o czym musi pamiętać osoba z HIV, to regularne przyjmowanie jednej tabletki dziennie.” – dodaje.
Wbrew pozorom aktualna pandemia koronawirusa może mieć też pozytywne skutki. Kwarantanna i izolacja zmusiły ludzi do refleksji nad chorobami zakaźnymi. “Przekornie powiedziałabym, że HIV okazał się nagle „poczciwym wirusem”, z którym wiemy, jak się obchodzić. Wiemy, jak się zakażamy, dostępne są bezpłatne testy, a do tego jeszcze skuteczne leki.” – kontynuuje Agata Stola. “Teraz już nie ma wymówek, aby odłożyć badanie w czasie. Anonimowy test, który pojawi się w twojej skrzynce pocztowej jest szybki, wygodny i skuteczny. Jeśli wcześniej nie miałeś czasu na wizytę w punkcie diagnostycznym lub wstydziłeś się tam pojawić, to właśnie teraz te argumenty się zdezaktualizowały.”
Specjalna infolinia działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 16 do 20 oraz w soboty od godziny 10 do 14, „pod numerem telefonu 800 14 14 23 można porozmawiać z doradcą ds. HIV. Doradca odpowiada na wszystkie pytania dotyczące testowania, ryzyka czy wiarygodności wyniku testu. Osoba, która chce wykonać test w domu dostanie od niego specjalny kod, dzięki któremu będzie mogła zamówić test bezpłatnie do domu” – tłumaczy koordynatorka testowania w kierunku HIV w FES, dr n. społ. Magdalena Ankiersztejn-Bartczak. Testy są wysyłane pocztą, ważne, żeby przed ich zrobieniem zapoznać się z instrukcją dołączoną do opakowania oraz materiałem video:
„Teraz biorąc odpowiednie leki kobiety zakażone HIV są w stanie zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko i ta świadomość jest bardzo ważna. Każda kobieta w ciąży powinna mieć zlecone przez lekarza badanie w kierunku HIV dwa razy, w I i III trymestrze ciąży.” – przypomina Małgorzata Rozenek-Majdan. Do badania zachęca Tomasz Oświeciński: „Lepiej zapobiegać niż leczyć. Więc panowie, to nie wstyd, testy są anonimowe, można je zamówić do domu”.
Ważny głos w kampanii zabrał również dr n. med. Robert Kowalczyk „Współcześnie, w pewnym sensie każdy wynik jest pozytywny, ponieważ mamy na tyle nowoczesne terapie, że można żyć praktycznie bez negatywnych skutków leczenia”.
Dane z Polski pokazują, że najczęściej zakażenie HIV diagnozowane jest wśród mężczyzn nieheteroseksualnych, ale tylko dlatego, że w odczuciu Agaty Stoli to właśnie geje są najbardziej świadomi i bez tabu podchodzą do tematu HIV. Heteroseksualne osoby, a zwłaszcza kobiety robią testy bardzo rzadko, ponieważ błędnie myślą, że HIV ich nie dotyczy.
W wielu krajach testy na HIV można zrobić samemu, ze śliny lub z kropli krwi z palca. Każdy może kupić taki test w aptece. Czemu więc Polska jest wyjątkiem? Z przyczyn ekonomicznych. Światowy dystrybutor testów nie widzi sprzedażowego potencjału w naszym kraju. Brak świadomości tudzież kultury badania się, jest równoznaczny z brakiem zbytu na produkt.
Dlatego kampania “Koniec AIDS” wykracza ze swoimi działaniami poza punkty testowe. Najwięcej chętnych do badań pojawia się spontanicznie, podczas plenerowych akcji Fundacji Edukacji Społecznej. Kamper z zapleczem medycznym jeździł dotychczas do nocnych klubów i na letnie festiwale. Wówczas w kolejkach ustawiało się po 40-50 osób! To tylko dowód na to, że temat wciąż trzeba nagłaśniać. Zamiast demonizować HIV, trzeba zmienić swoją świadomość, że badanie się (nie tylko na HIV zresztą) jest czymś normalnym. Przegląd samochodu jest obowiązkowy. Dlaczego zatem przegląd własnego organizmu nie miałby być równie, o ile nie bardziej istotny? A regularne testy to bilet do świata bez AIDS, a w przyszłości też bez HIV!
Do badań w kierunku HIV zachęcają również Beata Sadowska, Sylwia Chutnik, Red Lipstick Monster, Ada Fijał, Adriana Kalska i Mikołaj Roznerski, Maria Seweryn, Maciej Gąsiu Gośniowski, Osi Ugonoh oraz Bela Komoszyńska z zespołu Sorry Boys. Zdjęcia do kampanii autorstwa Zuzy Krajewskiej można zobaczyć na przystankach w całej Warszawie pod hasłem „Koniec AIDS. Każdy wynik jest dobry.”
