Ashwagandha a układ nerwowy – jak działa na stres i poziom kortyzolu

Ashwagandha, znana również jako Withania somnifera, to roślina adaptogenna od wieków stosowana w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Adaptogeny to substancje, które pomagają organizmowi lepiej radzić sobie ze stresem, wspierając równowagę fizjologiczną i psychiczną. Ashwagandha zyskała dużą popularność wśród osób szukających naturalnych sposobów na redukcję napięcia, poprawę snu i zwiększenie odporności na stres.

Badania naukowe wskazują, że regularne stosowanie ashwagandhy może wpływać na obniżenie poziomu kortyzolu – hormonu stresu, który w nadmiarze przyczynia się do zmęczenia, problemów ze snem, zwiększonego apetytu i gromadzenia tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha. W jednym z badań uczestnicy, którzy przyjmowali standaryzowany ekstrakt ashwagandhy przez 60 dni, odnotowali znaczące obniżenie poziomu kortyzolu w porównaniu do grupy placebo. Równocześnie zgłaszali mniejsze odczuwanie stresu, poprawę samopoczucia i lepszą jakość snu.

Mechanizm działania ashwagandhy na układ nerwowy jest złożony. Roślina działa modulująco na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA), która odpowiada za reakcję organizmu na stres. Adaptogeny, w tym ashwagandha, stabilizują aktywność osi HPA, co prowadzi do zmniejszenia nadmiernej produkcji kortyzolu i poprawy równowagi hormonalnej. Ponadto badania sugerują, że ashwagandha może wpływać na neuroprzekaźniki, takie jak GABA i serotonina, co przekłada się na redukcję napięcia nerwowego i poprawę nastroju.

Ashwagandha wykazuje także działanie antyoksydacyjne, chroniąc komórki nerwowe przed stresem oksydacyjnym i stanami zapalnymi, które mogą towarzyszyć przewlekłemu stresowi. Regularne stosowanie rośliny wspiera zdolności adaptacyjne organizmu, poprawia koncentrację, a u niektórych osób przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i wyczerpania psychicznego.

Zalecane dawki ashwagandhy w badaniach klinicznych zwykle mieszczą się w zakresie 300–600 mg standaryzowanego ekstraktu dziennie. Preparaty dostępne są w formie kapsułek, proszku lub płynnych ekstraktów. Skutki uboczne są rzadkie, ale u niektórych osób mogą wystąpić łagodne dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Osoby przyjmujące leki na tarczycę, antydepresanty lub mające choroby autoimmunologiczne powinny skonsultować suplementację z lekarzem.

Włączenie ashwagandhy do codziennej rutyny może być szczególnie korzystne w okresach zwiększonego stresu, intensywnej pracy umysłowej lub problemów ze snem. Działanie adaptogenne rośliny wspiera układ nerwowy, stabilizuje reakcję organizmu na stres i pomaga utrzymać równowagę psychiczną, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie na co dzień.