„Keeping flowers alive. Acoustic ikebana” – Katarzyna Krakowiak-Bałka w Tokio

Projekt „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana”, autorstwa znanej polskiej artystki – Katarzyny Krakowiak-Bałki, prezentowany w należącym do Fundacji Sogetsu kamiennym ogrodzie „Tengoku” („Niebo”), zachwycił synergią artystycznych form i swoim wieloaspektowym przekazem. Wystawę można oglądać w Tokio do 20 listopada br.

Projekt „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana”został zainaugurowany 8 listopada br. 3-dniowym cyklem koncertów i performance’ów, Wystawa odbywająca się w kultowym tokijskim Sogetsu Plaza potrwa do 20 listopada br. Projekt jest efektem współpracy Katarzyny Krakowiak-Bałki z Instytutem Adama Mickiewicza oraz Zachętą – Narodową Galerią Sztuki w Warszawie przy wsparciu Instytutu Polskiego w Tokio.

Szkoła Sogetsu – źródło inspiracji

Punktem wyjścia dla instalacji autorstwa Katarzyny Krakowiak-Bałki była prawie stuletnia tradycja szkoły ikebany Sogetsu, która na początku XX wieku rzuciła wyzwanie ówczesnej sztuce układania kwiatowych kompozycji, uznając wyższość niczym nieskrępowanej artystycznej ekspresji. Łącząc wiele form w pełną znaczeń całość, artystka przekształciła tradycyjny japoński kamienny ogród w zupełnie nową przestrzeń. Przestrzeń, w której przemówiły dźwięki, elementy architektoniczne, roślinność i design w postaci ręcznie wykonanej plisowanej tkaniny. Koncepcja polskiej artystki doskonale korespondowała z przesłaniem mistrzów Sogetsu, twierdzących, że istota ikebany tkwi nie tyle w kwiatach, co właśnie w pustce znajdującej się pomiędzy nimi.

Pustka, w której zakwitły… dźwięki

Korzystająca z nowoczesnych technologii akustycznych praca autorstwa Katarzyny Krakowiak-Bałki sprawiła, że przestrzeń ogrodu „Tengoku” wypełniło pulsujące życie. Życie, które przybrało formę dźwięków i obrazów. Emitowane z głośników dźwięki stanowiły bowiem artystyczną wizję kształtu roślin i odgłosów natury. Równocześnie artystka wykorzystała mikrofony kontaktowe i samoaktywujące się głośniki, by wzmocnić subtelne, zwykle niesłyszalne dźwięki kwiatów. Dzięki temu powstała elektroakustyczna kompozycja, dodatkowo kształtowana za pośrednictwem rzemieślniczo wyprodukowanej plisowanej tkaniny, która rezonowała z akustyką otoczenia. W efekcie powstało zdynamizowane, pełne napięć miejsce, w którym dźwięk sąsiaduje z ciszą a forma z pustką. Miejsce budzące emocje, zastanawiające, a jednocześnie wciągające odbiorcę w swój magiczny świat, w którym dźwięk i forma tworzą jedność. Wielość artystycznych przekazów, które złożyły się na instalację, sprawiła, że w sposób niezauważony zatarły się granice między dziełem sztuki a jego odbiorcą.

Sercem instalacji „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana”jest czerwona lilia – Lycoris radiata – w kulturze japońskiej kwiat o wielu znaczeniach. Jej toksyczne właściwości w zestawieniu ze zjawiskowym wyglądem zbudowały metaforę jakże kruchej równowagi między czystym pięknem a kryjącym się w nim niebezpieczeństwem. Skupienie się na właściwościach trujących roślin i  ich akustycznym rezonansie umożliwiło pokazanie tej dwoistości natury. Tym samym akustyczna ikebana Katarzyny Krakowiak-Bałki nie tylko odzwierciedliła niewidzialną energię i rytm natury, ale też przekazała wiedzę o złożonej dynamice życia i mechanizmach służących przetrwaniu natury. Za sprawą swojej wieloaspektowości i możliwości wielu interpretacji instalacja zmuszała do refleksji nad delikatną i łatwą do zburzenia równowagą między działaniami człowieka a autonomią natury. Projekt „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana” udowadnia, że eksploracja obszarów na styku nowoczesnych technologii i świata natury pozwala kreować nowe wartości zbudowane z emocji, ale też pytań. Pytań, które nie tylko nurtują współczesnego człowieka, ale też ułatwiają mu odnalezienie się w świecie pełnym wyzwań i zagrożeń. Świecie, który na nowo chciałby odkryć utraconą więź ludzi z naturą.