500 lat mody w Barcelonie

„Dressing the Body” została odsłonięta w 2014 roku w dopiero co powstałym Museu del Disseny de Barcelona (Muzeum Designu w Barcelonie) jako część stałej ekspozycji. Stroje uporządkowano według czasu powstania – od tych najstarszych do najnowszych. Szczególne miejsce przewidziano dla katalońskich i hiszpańskich projektantów, jak Mario Fortuna, Balenciaga, Santa Eulalia, Pedro Rodriguez i Antonio Miro.

500 lat historii mody podzielono na 12 części:

1550-1789 Szlachcic i dworzanin (The gentleman and the courtier) W czasach Renesansu ideałem sylwetki były wycięte gorsety podkreślające linię ciała. Kobiety nosiły długie suknie, podczas kiedy panowie pokazywali nogi. Ciało stało się pretekstem do eksponowania kosztownych materiałów, koronek, haftów i dodatków. Stelaży używano w celu powiększenia lub wyszczuplenia sylwetki. W XVII i XVIII stuleciu hiszpańska moda na noszenie czerni zyskała popularność na wszystkich dworach europejskich. Natomiast już w XVIII wieku oczy wszystkich skierowane były na francuskie rokokowe stroje, które stwarzały atmosferę teatralności.

1789-1825 Suknia i rewolucja (Dress and revolution) Przemiana społeczna rozpoczęta przez Rewolucję Francuską znalazła swój odpowiednik także w ówczesnej modzie. Gorsety, metalowe stelaże, obcisłe spodnie i buty na obcasach ustąpiły miejsca prostocie. Kobiety nosiły długie, proste fasony z talią odciętą tuż pod biustem, które były wzorowane na greckich sukniach.

1825-1845 Kobieta eteryczna (Ethereal woman) Romantyzm czerpał z form gotyckich i renesansowych. W butach na płaskim obcasie i rozłożystych sukniach, bladolice damy drugiej ćwierci XIX wieku zdawały się unosić nad ziemią.

1845-1868 Wspaniale przyodziana burżuazja (The well-dressed bourgeoisie) Rewolucja przemysłowa zmieniła oblicze Europy i umożliwiła szybkie bogacenie się ludziom pozbawionym korzeni i nazwisk. Zamożna klasa średnia, pretendując do miana arystokracji, w bogactwie swoich strojów odwoływała się do rokokowych, bajecznych francuskich kreacji. Niezwykle wąska talia i ogromne spódnice były tak obszerne, że często uniemożliwiały swoim właścicielkom przejście przez drzwi czy nawet przyjęcie pozycji siedzącej. Co ciekawe, ubiór panów pozostawał nadal niezwykle skromny, będąc prostym trzyczęściowym garniturem.

1868-1888 Czasy zgiełku (The age of bustle) Uprzemysłowienie umożliwiło masową produkcję – początkowo bielizny i dodatków, a potem sukienek sprzedawanych w sklepach. Ciężkie tkaniny sukien nazywanych tapiserie lub draperie naśladowały faktury zasłon wiszących we wnętrzach mieszkań burżuazji. Strój męski wciąż pozostawał podobny.

1888-1910 Esowate piękności (S-shaped belles) Art Nouveau wprowadza do architektury i malarstwa nowy sposób komponowania, który polega na operowaniu esowatą, dekoracyjną linią. Nie ominie to także strojów. Kobieta końca XIX wieku ma wypiętą do przodu pierś, niezwykle wąską talię i miednicę wypchnięta do tyłu. Dzięki takiemu zabiegowi jej zdeformowana sylwetka zaczyna przypominać literę „s”. Po 1900 roku kobieca figura staje się szczuplejsza, a spódnica swoim kształtem odwołuje się do kielicha kwiatu. Panowie nosili na co dzień trzyczęściowy garnitur, natomiast na wyjścia przywdziewali surdut, frak lub smoking z cylindrem.

1910-1930 Ubrania odsłaniają ciało (Clothes reveal the body) Po I Wojnie Światowej wiele kobiet zmuszonych było pójść do pracy. Nowa, wydłużona sukienka z płaskim biustem i ukrytymi biodrami nadała kobiecej sylwetce androgeniczny charakter. Ubrania projektowane były tak, by można było je zarówno nosić na co dzień, jak i swobodnie w nich tańczyć.

1930-1960 Haute couture Podczas II Wojny Światowej i Hiszpańskiej Wojny Domowej moda odzwierciedlała ponure czasy, niestabilność finansową i konserwatyzm panujący w Europie. Sylwetka ewoluowała – począwszy od lejących się kreacji z lat 30., przez surowe formy (lata 40.), po podkreślający kobiecość kształt klepsydry. Dzienne sukienki pozostawały krótkie, w przeciwieństwie do kreacji wieczorowych. W latach 50. bielizna nadawała piersiom stożkowaty, a biodrom okrągły kształt. Mężczyźni natomiast wciąż nosili trzyczęściowe garnitury, ale już z kapeluszem.

1960- 1990 Prêt-à-porter Wraz z radykalną zmianą społeczno-kulturową, młodzi, zbuntowani rzucili wyzwanie ustalonym kanonom piękna. Ich śmiałość eksperymentowania ze stylem stopniowo stawała się normą panująca w kulturze. Nie istnieje już podział na ubiór męski i damski oraz rozróżnienie ich sylwetki. Najbardziej bezpłciowy charakter ich stylu przejawiał się w tunikach, sukienkach i spodniach, długich i krótkich, utrzymanych w jasnej kolorystyce. Lata 80. charakteryzowały się wręcz karykaturalnymi formami i zupełnie nowymi tkaninami.

1990- 2014 Projektanci przeciw globalizacji (Designers versus globalisation) Dziś kobiety i mężczyźni modyfikują swoje ciała między innymi poprzez kolczyki i tatuaże. Wpływ mody streetwearowej zaowocował ponownym wyznaczeniem standardów piękna. Projektanci zaczęli tworzyć małe kolekcje, która sprzedają w butikach lub sklepach łączących produkty różnych marek. Po raz pierwszy w historii ludzie na całym świecie kupują te same ubrania w tych samych sklepach. Nie bez znaczenia jest również wpływ najnowszych technologii, który zmienia relację pomiędzy ciałem a ubraniem.

Kuratorzy wystawy podkreślili pięć najczęstszych sposobów, w jaki ubrania modyfikują ciało. Są to: zwiększanie objętości, wyszczuplanie, wydłużanie, podkreślanie naturalnych kształtów i ukazywanie ciała.

Dressing the body. Silhouettes and fashion (1550-2015), Museu del Disseny de Barcelona
stała ekspozycja

więcej informacji TU